فصل چهارم

توانايي ساختن بتونه و بتونه كاري

مواد مورد مصرف در ساخت بتونه

گلها و پودر رنگها:گلها و پودر رنگهاي موادي را شامل مي شوند كه در طبيعت به صورت مصرفي وجود دارند بوسيله آسياب كردن ويا الك كردن(زبرگيري)تهيه به مصرف مي رسند.

گلهاي رنگي عبارتند از:مل،سينكا،گلماشي،اخراء،امبرا،زرد كرم،نيل پرطاووسي،لاجورد و دوده.كه از همين فصل در قسمت پودرها آورده شده.

مل:پودر سفيد رنگي است كه از آن جهت درست كردن بتونه استفاده مي شود ودر مل به دو صورت زبر ونرم به فروش مي رسد كه نوع نرم آن براي بتونه وازنوع زبرآن براي ساختن رنگهاي تگرگي در نقاشي ساختمان در قسمتهاي خارجي نما از آن استفاده مي شود.از مل جهت درست كردن رنگها وپر كننده وماستيك كاري استفاده ميشود.

سينكا:

پودر سنگي و سفي تر از مل بوده،وزن مخصوص آن بيشتر از پودر مل بوده وبراي ساختن بتونه هاي روغني از آن استفاده مي شود.از پودر سينكا در تهيه رنگهاي روغني و انواع،چوب سازي وسنگ سازي استفاده مي گردد،پودر سينكا اگر به مقدار لازم مصرف شود،رنگها و روغنهارا روان ميكند،در صورتي كه بيش از حد از آن استفاده شود از مقاومت رنگ وبتونه كاسته ميشود.از پودر سينكا براي ساخت رنگهاي تركي نيز استفاده مي شود.

رنگ روغني:

رنگ روغني براي تغيير رنگ بتونه داخل آن اضافه مي گردد كه با توجه به رنگي كه قرار است بعدا در سطح مورد نظر بعد از بتونه كردن زده شود استفاده مي كنند.در واقع مي توانيد به دلخواه از هر رنگي كه مايليد استفاده كنيد.بايد توجه نمودكه داخل رنگ روغني قبلا تينر اضافه نشده باشد،زيرا در اين صورت بتونه خيلي زود خشك شده وكلا بتونه فوري ساخته مي شود.در صورتي كه تينر قبلا با رنگ مخلوط نشده باشد كمي حالت خشك شوندگي بتونه را زياد ميكند.

آب:

آب يكي از مواد تشكيل دهنده بتونه مي باشد.آب به مقدار خيلي كم در بتونه مورد استفاده قرار مي گيرد.براي تهيه بتونه در هر كيلوگرم يك قاشق غذا خوري آب بكار برده مي شود.عمل آب در بتونه بدين صورت است كه اجزا روغن بتونه را از هم تكفيف نموده وهمين مساله باعث مي شود تا بتونه كش نيايد.به دليل اينكه روغنها با آب مخلوط نشده و حفظ اجزا آن را از هم جدا مي سازند.و ذرات روغن را در آب به صورت معلق در مي آوردهمانند چربي داخل شير به اين حالت امولسيون گفته ميشود.مقدار آب در بتونه مي توانيدآنقدر كم و زياد نمود تا حالت فوق بدست آمده وبتونه كش نيايد.

نفت:

از نفت نيز مي توان در تهيه بتونه به مقدار خيلي كم استفاده نمود.نفت سفيد يكي از حلالها در بتونه بوده كه ميتوان بجاي تينر از آن استفاده نمود.ولي با توجه به فراواني تينر هاي روغني وتينر فوري ديگر از نفت در تهيه بتونه استفاده نمي شود.در گذشته از نفت سفيد به عنوان حلال بعضي از رنگهاي روغني استفاده مي شدكه اين كار نيز اشتباه بود زيرا نفت داراي چربي استوهمين حالت باعث مي شود پس از مدتي رنگها پوسته شوند.بنابراين بهتر است ازنفت در ساخت بتونه استفاده نشود.

موارد استفاده از بتونه هاي روغني وغيرروغني

بتونه روغني تشكيل شده از:

مل به اندازه كار موردنظر،سينكا4/1مل،آب به اندازه نصف استكان براي يك كيلومل روغني اليف،آنقدر كه بتونه خميري شود.آب براي كش نيامدن بتونه مورد استفاده قرار مي گيرد.آب را بايد در ابتدا با مل و سينكا مخلوط نمودزيرا آب با روغن مخلوط نمي شود،سپس روغن اليف و رنگ روغني را اضافه كرده اين بتونه حدود12ساعت زمان براي خشك شدن نياز دارد.در صورت اضافه ماندن بتونه آن را درون قوطي قرار داده و روي آن آب ميريزندتا حدود2سانت روي بتونه را آب بگيردبراي استفاده مجدد آب را خالي كرده و دوباره پس از خالي كرده و دوباره پس از مخلوط كردن از آن استفاده مي كنند از اين بتونه فقط براي كارهاي پوششي استفاده مي شود.قبل از اقدام به بتونه كاري بايد سطح زير كار را تميز نموده وآن را با روغن اليف اندود نمود سپس بعد از گذشت 12ساعت عمل بتونه كاري را انجام داد.روغن زدن به سطح چوب باعث سفت شدن چوب،و جلوگيرياز پرز كردن چوب و بهتر چسبيدن بتونه به چوب مي شود.